พระธาตุศรีสองรักตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำหมัน เป็นปูชนียสถานสำคัญที่สร้างขึ้นสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช กษัตริย์กรุงศรีสัตนาคนหุต ในปี พ.ศ. 2103 และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2106 เพื่อเป็นสักขีพยานในการช่วยเหลือและสนับสนุนระหว่างกรุงศรีอยุธยาในสมัยพระมหาจักรพรรดิ และกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์ สปป. ลาว)

ในสมัยนั้น พม่าเรืองอำนาจและมีการรุกรานดินแดนต่าง ๆ เพื่อขยายอาณาเขต พระมหากษัตริย์ทั้งสองจึงตกลงร่วมมือกันทางการทหารและการเมือง พร้อมทั้งทรงกระทำสัตยาธิษฐานว่าจะไม่ล่วงล้ำดินแดนของกันและกัน และเพื่อเป็นเครื่องยืนยันความรักไมตรีและพันธมิตรทางการเมือง จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระธาตุศรีสองรักขึ้นที่กึ่งกลางระหว่างแม่น้ำน่านและแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างสองอาณาจักร

องค์พระธาตุสร้างด้วยอิฐถือปูน เป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ สีขาวสูงตระหง่านบนเนินเขา ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้ว ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ถือเป็นสัญลักษณ์ของความศักดิ์สิทธิ์และสันติภาพ

ภายในวัดมีพระพุทธรูปปางนาคปรก ศิลปะทิเบต หัวนาคปรกสร้างด้วยศิลา องค์พระสร้างด้วยทองสัมริด หน้าตักกว้าง 21 นิ้ว สูง 30 นิ้ว นอกจากนี้ยังมีภาพจิตรกรรมฝาผนังและลวดลายแกะสลักที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ของสองอาณาจักรและความสัมพันธ์กับพม่า

พระธาตุศรีสองรักถือเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวด่านซ้ายและชาวลาวฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง สืบทอดความเชื่อเรื่องความรัก ความสามัคคี และความเป็นสิริมงคล การสักการะเชื่อว่าจะช่วยเสริมความมั่นคงในมิตรภาพ ความรักในครอบครัว และความสงบสุขในชีวิต

ทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 จะมีการจัดงานสมโภชพระธาตุ หรือที่เรียกว่า "ลูกผึ้งลูกเทียน" โดยชาวบ้านจะนำต้นผึ้งที่ทำจากโครงไม้กรุด้วยลวดลายจากหยวก และประดับด้วยดอกผึ้ง (เทียน) มาถวายพระธาตุ พร้อมทำพิธีบูชาและขอพรให้เกิดความรัก ความสามัคคี และความเป็นสิริมงคล นับเป็นประเพณีศักดิ์สิทธิ์ที่สืบทอดมากว่า 400 ปี

บริเวณรอบพระธาตุเต็มไปด้วยธรรมชาติอันร่มรื่น มีทิวทัศน์ของแม่น้ำหมันและภูเขาโดยรอบ สามารถชมวิวพระอาทิตย์ขึ้นและตกได้สวยงาม การเดินขึ้นองค์พระธาตุให้ความรู้สึกสงบและใกล้ชิดกับธรรมชาติ อีกทั้งยังเป็นจุดศึกษาเกี่ยวกับสถาปัตยกรรมล้านช้างและศิลปะอยุธยา

พระธาตุศรีสองรักไม่ได้เป็นเพียงปูชนียสถานทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์ที่สะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างสองอาณาจักร การรักษาพระธาตุและการจัดงานสมโภชทุกปีช่วยสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมและสร้างความเข้าใจระหว่างชาติ